Kullanılabilirlik

Tanım

Kullanılabilirlik, bir arayüzde belirlenen görevlerin, kullanıcılar tarafından, gerekli eğitim ve teknik desteğin verilmesinin ardından, uygun çevre koşullarında kolaylıkla ve etkili biçimde kullanılabilmesi olarak tanımlanır.

Nielsen’a göre kullanılabilirlik 5 bileşenle tanımlanır:

  1. Öğrenilebilirlik: Kullanıcı, arayüz ile ilk karşılaştığında temel işlemleri yapması ne kadar kolaydır?
  2. Verimlilik: Kullanıcı arayüzü öğrendikten sonra, belirli işlemleri kolayca gerçekleştirebilir mi?
  3. Hatırlanabilirlik: Kullanıcı arayüzü kullanmaya bir süre ara verip tekrar kullanmaya başladığında kolayca eski yeterliğine kavuşabilir mi?
  4. Hatalar: Kullanıcı ne kadar hata yapar, bu hataların etkisinin büyüklüğü ne kadardır ve kullanıcı bu hataların kolayca üstesinden gelebilir mi?
  5. Memnuniyet: Arayüzü kullanmak kullanıcıyı ne derece tatmin eder?

Neden Önemlidir?

Kullanıcı zaman kaybetmek istemez bu nedenle bir zorluk ile karşılaştığında daha basit, zaman kaybına neden olmayan yollar arar. Kullanılabilirlik kullanıcının istediği bu kolaylığı sağlamak için vardır. Bundan yola çıkarak “Arayüz ne kadar kullanılabilirse, o kadar kullanıcısı vardır.” diyebiliriz.

Kullanılabilirliği Arttırmak

Kullanılabilirliği ölçmek adına yapılan en temel ve yararlı yöntem kullanıcı testidir. Kullanıcı testinin 3 ana aşaması vardır:

  • Arayüzü kullanacak olan temsili kullanıcılar seçilir
  • Kullanıcılara yapılması için temsili görevler verilir
  • Kullanıcıların yaptıkları gözlemlenir

Temsili kullanıcıların yaşadığı zorluklar ve arayüzdeki sevdikleri yönler önemlidir. Bütün bu unsurlar göz önüne alınarak arayüzün kullanılabilirliği arttırılmaya çalışılmalıdır. Arayüzde yapılan değişikliklerden sonra tekrar kullanıcı testi uygulamak önemlidir. Böylelikle sürekli kullanılabilirlik elde edilebilir.

Kaynakça